lặp lại - Tết

Mặt trời mọc hôm nay và mặt trời mặt hôm qua có cái giống và cái khác. Thường ta nghĩ cái khác là cái không giống, cái khác là phần dư của cái giống; nhưng nghĩ ngược lại dường như diễn đạt chính xác hơn: Cái giống chỉ là cái giống khi nó khác. Tôi chỉ là tôi khi tôi khác người khác, tôi càng khác người, tôi càng là tôi. Đẩy xa hơn một chút, chính người khác làm cho tôi là tôi. Vì thế, hư vô hóa người khác làm cho tôi hời hợt, tẻ nhạt và trở thành cái giống trì trệ, đần độn.

Tết năm nay cũng là cái khác và cái giống. Lặp lại theo nghĩa thông thường là trở lại cái đã từng là. Lặp lại theo nghĩa này chỉ là cái giống trì trễ, một cái chết. Nhưng lặp lại có một ý nghĩa tích cực và sống động hơn: lặp lại cái đang đến (Kierkergaard). Cái đang đến là cái gì? là hy vọng về cái chưa trọn, là chờ đợi cái thiếu hụt.

Không phài vì Tết còn thiếu nhưng bản chất lặp lại của những biến cố theo chu kỳ vì tính chất thiếu của nó. Tết vì thế là dấu hiệu cho một cái gì đó còn Thiếu chứ không phải là dấu hiệu cho cái trọn vẹn. Tính chất lặp lại của nó trong khát khao con người có bản chất là do sự thiếu hụt. Nhưng không phải vì thiếu hụt mà con người làm ra Tết. Nhưng tự bản chất tết xuất hiện với sự thiếu hụt làm cho nó lặp lại trong tâm thức con người.

Nhưng người ta luôn muốn một cái tết trọn vẹn. Cái trọn vẹn là hình thức xóa bỏ cái Tết, nhàm chán hóa cái Tết. Đồng hóa Tết với những đủ thứ ẩm thực nhưng khi có đủ, cái Tết bị nhàm chán. Bản chất thiếu hụt bị mất đi vì thế, nó ít là nó hơn. Mong muốn gặp lại tất cả người thân cũng là một hình thức hư vô hóa Tết bởi cái tết sum vầy khi có vài thành viên vắng mặt. Sự đầy ắp làm cái tết thừa mứa, cái nhớ thành ra bị loại trừ.

Nhưng cái Tết có thể được định nghĩa như sau : đó là dấu hiệu cho sự thiếu hụt tiền bạc, sự thiếu hụt ẩm thực, sự thiếu hụt niềm vui trong đời sống con người. Ngày nào cũng là tết có nghĩa là ngày nào cũng buồn, cũng no, và…cũng chết.

Tết là chờ đợi cái đang đến ! Khi nó đến là nó hết ! Nhưng bản chất lặp lại của tết là dấu hiệu cho một cái vĩnh cửu đang đến, cái luôn đến trễ.